ʻO ka ʻaoʻao ʻeleʻele o ka Phishing: ʻO ke kālā kālā a me ka manaʻo o ka lilo ʻana i mea pōʻino
Introduction
hoʻopunipuni Ua hoʻonui nui ʻia ka hoʻouka kaua ʻana i ko mākou mau makahiki kikohoʻe, e ʻimi ana i nā poʻe a me nā hui ma ka honua holoʻokoʻa. ʻOiai ʻo ka nānā pinepine ʻana i ka pale a me nā hana cybersecurity, he mea nui ia e hoʻomālamalama i nā hopena pōʻeleʻele e kū nei i ka poʻe i hōʻeha ʻia. Ma waho aʻe o nā poho kālā, ʻo ka loaʻa ʻana o ka phishing hiki ke loaʻa ka hopena nui i ka maikaʻi o ka naʻau. Ma kēia ʻatikala, e ʻimi mākou i ka ʻaoʻao pōʻeleʻele o ka phishing, e nānā ana i ka nui o ke kālā a me ka naʻau i loaʻa i ka poʻe pōʻino e hāʻule i kēia mau hoʻouka ʻino.
Nā hopena kālā
- Nā Pohō kālā pololei:
ʻO ka hoʻouka ʻana i ka phishing e hoʻopunipuni i ka poʻe e kaʻana like ike e like me nā kikoʻī kāleka hōʻaiʻē, hōʻoia hōʻoia a i ʻole ka ʻike moʻokāki kālā. Pākahi cybercriminals loaʻa i kēia ʻike, hiki iā lākou ke hōʻino i ke kālā o ka poʻe i hōʻeha ʻia, ke kūʻai ʻole ʻia ʻana, hoʻokahe i nā waihona waihona kālā, a i ʻole ka ʻaihue ʻana i ko lākou ʻike.
- ʻO nā kumukūʻai a me nā pōʻino:
Ma waho aʻe o nā poho kālā, hiki i ka poʻe i hōʻeha ʻia i ka phishing ke kū i nā lilo hou, e like me nā uku no ke kōkua kānāwai, nā lawelawe nānā ʻaiʻē, a i ʻole ka pale ʻana i ka ʻaihue. ʻO ka hoʻihoʻi ʻana i ke kūlana kālā he hana hoʻopau manawa a me ke kumu kūʻai, e pili ana i nā hoʻāʻo e hoʻihoʻi i ke kālā ʻaihue, hoʻoponopono i nā hōʻike hōʻaiʻē, a me ka hoʻoponopono ʻana i nā pōʻino kaulana.
Nā hopena o ka manaʻo
- ʻO ka huhū, ka huhū, a me ke kumakaia:
ʻIke pinepine ka poʻe phishing i nā ʻano manaʻo koʻikoʻi, me ka huhū, ka huhū, a me ke ʻano kumakaia. Manaʻo paha lākou i ka hewa a hoʻopunipuni ʻia e nā cybercriminals nāna e hoʻopunipuni i ko lākou hilinaʻi a hoʻohana i ko lākou mau nāwaliwali. Hiki i kēia haunaele manaʻo ke alakaʻi i ka nalowale o ka manaʻoʻiʻo i ka palekana pūnaewele, e lilo ai nā kānaka i mea makaʻala a hilinaʻi ʻole i kā lākou mau pilina kikohoʻe.
- Ka hopohopo a me ka makaʻu:
ʻO ka lilo ʻana i ka phishing hiki ke hoʻoulu i ka hopohopo a me ka makaʻu mau loa. Hiki paha i nā mea hōʻeha ke hopohopo e pili ana i ka nui o ka haʻihaʻi, ka hiki ke hoʻouka hou aku, a i ʻole ka hopena mau loa o ka ʻike pilikino i ʻaihue ʻia. Hiki i kēia kūlana kiʻekiʻe o ka hopohopo ke hoʻopilikia i ko lākou olakino holoʻokoʻa, ka hopena i ka pilina pilikino, ka huahana hana, a me ke olakino kino.
- Ka hilinaʻi a me ka hewa iā ia iho:
Hiki i nā mea hōʻeha phishing ke nīnau i kā lākou manaʻo ponoʻī a manaʻo i ka hewa iā lākou iho no ka hāʻule ʻana no ka scam. Hiki i kēia kānalua pono'ī ke hoʻopau i ko lākou hilinaʻi a hilinaʻi i kā lākou mau mana hoʻoholo ponoʻī, e alakaʻi ana i kahi manaʻo kiʻekiʻe o ka nāwaliwali a me ka hoʻohewa ʻana iā ia iho.
- Ka hoʻokaʻawale ʻana a me ka hoʻopaʻapaʻa ʻana:
Hiki paha i ka poʻe i hōʻeha ʻia i ka hoʻouka ʻia ʻana o ka phishing e kūkākūkā i ko lākou ʻike ma muli o ka hilahila a i ʻole ka makaʻu e hoʻokolokolo ʻia. Hiki i kēia ke hopena i ka manaʻo o ka noho kaʻawale ʻana, ʻoiai lākou e haʻalele i ka kaʻana like ʻana i kā lākou hakakā me nā hoaaloha, ʻohana, a i ʻole nā hoa. ʻO ka makaʻu o ka hoʻowahāwahā ʻia ʻana ma ke ʻano he "hoʻopunipuni" a i ʻole "hana ʻole" hiki ke hoʻohui hou i ko lākou kaumaha.
Kākoʻo a hoʻihoʻi
- E ʻimi i ke kōkua ʻoihana:
Inā hāʻule ʻoe i kahi hoʻouka phishing, e noʻonoʻo e ʻimi i ke alakaʻi ʻoihana mai nā ʻōlelo aʻoaʻo kānāwai, nā ʻoihana kālā, a me nā lawelawe hoʻihoʻi ʻike ʻaihue. Hiki iā lākou ke hāʻawi i nā ʻōlelo aʻo loea e pili ana i ka hoʻēmi ʻana i ka pōʻino, hoʻihoʻi i nā kālā i nalowale, a hoʻokele i ke kaʻina hana paʻakikī o ka hoʻihoʻi ʻike.
- Nā Pūnaewele Kākoʻo Manaʻo:
E kipa aku i nā hoaaloha hilinaʻi, ʻohana, a i ʻole nā hui kākoʻo e kaʻana like i kāu ʻike a ʻimi i ke kākoʻo noʻonoʻo. ʻO ke kūkākūkā ʻana i kou mau manaʻo me nā poʻe aloha e hiki ke kōkua i ka hoʻēmi ʻana i ke kaumaha o ka naʻau a hāʻawi i ka hōʻoia.
- Hoʻonaʻauao Cybersecurity:
E aʻo iā ʻoe iho e pili ana i nā ʻenehana phishing hou loa, nā hae ʻulaʻula e nānā ai, a me nā hana pale e hoʻoikaika ai i kou pale. Ma ka lilo ʻana i ʻike e pili ana i ka palekana pūnaewele, hiki iā ʻoe ke hoʻoikaika iā ʻoe iho e ʻike maikaʻi a pale aku i nā mea hoʻoweliweli.
- E hoʻomaʻamaʻa iā ʻoe iho:
Hoʻopili i nā hana mālama ponoʻī e hoʻoikaika i ka maikaʻi o ka naʻau, e like me ka hoʻoikaika kino, ka noʻonoʻo, a me ka hana ʻana i nā leʻaleʻa. ʻO ka mālama pono ʻana iā ʻoe iho hiki ke kōkua i ke kaʻina hana hou a kōkua i ke kūkulu hou ʻana i ka hilinaʻi a me ke kūpaʻa.
Panina
ʻO ka hoʻouka kaua phishing e ʻoi aku ma mua o nā poho kālā wale nō, e hoʻopilikia ana i ka poʻe i hōʻeha ʻia ma kahi pae noʻonoʻo a noʻonoʻo. He mea koʻikoʻi ka ʻike ʻana i ka ʻaoʻao ʻeleʻele o ka phishing e hoʻomaopopo i ka nui o ka pōʻino i hana ʻia. Ma ka hoʻonui ʻana i ka ʻike e pili ana i ka nui o ke kālā a me ka manaʻo o ka hoʻouka ʻana i ka phishing, hiki iā mākou ke hoʻoikaika i ke koʻikoʻi o nā hana cybersecurity, e hoʻoikaika i ka poʻe i hōʻeha ʻia e ʻimi i ke kākoʻo, a me ka hoʻoulu ʻana i ka hoʻoikaika pū ʻana e pale a pale aku i nā scam phishing.
